1. Giới thiệu
Trong giới lập trình web thì không ai là không biết đến wordpress, độ phổ biến và sự tiện lợi của nó là không phải bàn cãi, vậy với những người mới học lập trình web và nghe về nó, chắn sẽ băn khoăn để làm web thì nên học wordpress hay học làm 1 cách cơ bản – xây dựng từ đầu? Trong bài này mình sẽ chia sẻ những ưu nhược điểm của wordpress để các bạn lựa chọn, bài viết chỉ dành cho những ai mới bước chân vào lập trình web, các tiền bối đừng vào ném đá nhé
2. WordPress là gì?
WordPress là 1 phần mềm mã nguồn mở, được viết bằng PHP và MySQL, 2 công cụ rất phổ biến trong lập trình web, do đó nó dễ tiếp cận, tài liệu phong phú, cộng đồng đông đảo nên có gì "bí" cũng dễ cầu cứu Đặc trưng của wordpress với người mới có lẽ là plugin, wordpress có vô số plugin, cho rất nhiều chức năng, bạn chỉ cần xác định yêu cầu mình muốn làm là gì, sau đó search đúng keyword plugin và đọc hướng dẫn sử dụng. Trong suốt quá trình mình học và làm wordpress, chưa có chức năng nào mà mình tìm lại không có, bạn mình học kinh tế và nó chỉ học wordpress 1 môn để làm 1 web thương mại điện tử, sau môn học nó còn tự tin khẳng định "tưởng lập trình web thế nào, tao học có 1 kỳ, dùng theme với plugin mấy cái là xong 1 trang web!"
Haha tất nhiên là nó đang ảo tưởng hơi quá, đúng là wordpress tiện lợi và dễ sử dụng như vậy, nhưng đó chỉ là những thứ cơ bản nhất, khi học thì bạn không cần tuỷ chỉnh nhiều nhưng khi vào dự án thực tế, khách hàng yêu cầu đủ thứ mà wordpress không đáp ứng hết được, lúc đó bạn sẽ phải học thêm nhiều kiến thức về frontend, backend để tiến tới wordpress "nâng cao". Mà nhắc tới theme, wordpress cũng có sẵn rất nhiều theme, bạn có thể lên https://themeforest.net/ để tìm kiếm vô vàn theme cho wordpress, giá thành đa phần không cao mà thiết kế lẫn code đều "đẹp" Tuy nhiên cũng cùng vấn đề mình vừa nói ở trên, khách hàng hầu hết là sẽ yêu cầu bạn thiết kế theo mẫu họ đã định sẵn, nên kỹ năng frontend là bắt buộc phải học nếu bạn muốn tiến xa: WordPress là 1 CMS – hệ quản trị nội dung, hỗ trợ mạnh nhất để làm các trang web blog, tin tức, giới thiệu, thương mại điện tử, số lượng website sử dụng wordpress chiếm hơn 1/4 tổng số website đang hoạt động, được dịch ra nhiều các ngôn ngữ, điều đó chứng tỏ độ phổ biến và sức mạnh của CMS này. Mặc dù cũng chiếm khoảng 1/4 trong số các website lớn, nhưng wordpress vẫn đa phần được đánh giá là không hoàn toàn phù hợp với các dự án lớn. Nguyên nhân là nó có độ bảo mật thấp, mà bảo mật là 1 vấn đề luôn phải được đảm bảo hàng đầu Ngoài ra hiệu suất cũng sẽ kém khi dữ liệu lớn dần, với các trang tin tức, blog cá nhân thì vô tư nhưng nếu là 1 web thương mại điện tử với hàng triệu sản phẩm, mỗi sản phẩm có cả tá thông tin đi kèm thì wordpress sẽ trở nên ì ạch
Tổng hợp ưu nhược điểm của wordpress:
1. Ưu điểm
- Hàng vạn, mà có lẽ là hàng triệu theme, plugin giúp các bạn giải quyết hầu hết các vấn đề khi thiết kế web
- WordPress dễ làm quen, bất cứ ai cũng có thể học để tạo nên 1 trang web đầy đủ chức năng, mà không cần học các ngôn ngữ lập trình khác
- Cộng đồng đông đảo, tài liệu vô biên, dễ dàng học và cầu cứu …
2. Nhược điểm
Như đã nói ở trên rồi
- Bảo mật kém, tuy nhiên với các phiên bản mới được cập nhật đều đặn, wp từng ngày trở nên an toàn hơn, ngoài ra bảo mật cũng phụ thuộc nhiều vào người quản lý nữa, nếu bạn có kiến thức tốt và chăm chút cho website của mình thì không cần quá lo lắng trừ khi trang web của bạn chứa nhiều thông tin – tài chính… "nguy hiểm" thì nên cân nhắc
- Hiệu suất kém khi dữ liệu lớn
- Theme và plugin free nhiều thật, tuy nhiên nhiều cái không được xịn lắm, "muốn ngon thì phải trả tiền", cuộc sống mà
3. So sánh với việc lập trình web cơ bản
Các bước để lập trình web cơ bản là dùng frontend tạo giao diện cho web, xây dựng database – hệ cơ sở dữ liệu, và backend để xử lý, kết nối… giao diện người dùng và database, cơ bản là thế. Nếu như làm wordpress cơ bản, bạn cần học cách sử dụng theme, plugin…, còn khi làm web dạng từ đầu thì phải học frontend, backend… Chắc chắn là học wordpress sẽ nhanh hơn nhiều cách chay* kia, bạn có thể chỉ mất ~4 tháng để thành thạo xây dựng các trang web blog, bán hàng (cơ bản), còn theo cách 2 thì cũng phải cả năm, nếu ai có thời gian tập trung cả ngày học thì wp ~ 2 tháng, code chay ~ 6 tháng (vẫn là làm 1 cách cơ bản thôi nhé). Với wordpress, để đi sâu thêm thì các bạn cũng sẽ phải học frontend, backend, không tránh được. Còn với cách chay*, thạo rồi thì sẽ có các framework, các tính năng trên mạng có sẵn, code sẽ nhanh hơn chứ không hẳn là chay* nữa. Thế nên mình nghĩ các bạn nên học code cơ bản trước khi học wordpress, từ frontend tới backend: html, css, js, php, mysql, thứ nhất là sau khi nắm được các kiến thức cơ bản của lập trình web rồi, có thể các bạn sẽ chả nghĩ tới wordpress nữa :v Thứ hai, nếu học xong đống đó rồi, tầm 6 tháng, thì khi học wordpress các bạn có thể tuỳ chỉnh nó ngay lập tức chứ không phải bị động theo cách cái gì không có sẵn của wp thì chịu.
Một điểm rất đáng lưu ý đó là các dự án wp đa phần rẻ, do nó dễ làm và nhanh, so với các dự án code tay như laravel chẳng hạn (1 framework của php), thì laravel sẽ có giá cao hơn nhiều, ngược lại thì laravel cũng tốn thời gian công sức làm hơn… Với các đặc tính của wp như thế thì rất nhiều người chọn nó làm công việc part-time, còn công việc chính là frontend hoặc backend hoặc cả 2 các bạn có thể tham khảo định hướng này. Mình không muốn đề cập tới giá vì tuỳ thuộc dự án, công ty, đối tác… mà thu nhập khác nhau, nhưng mình sẽ đưa ra vài con số tương đối để mọi người dễ hình dung. Mình từng làm 1 dự án wp quản lý thành viên, tin tức, book phòng khách sạn, cho 1 trang web VN, giá thành ~ 3tr, cùng dự án kiểu đó, cùng dùng wp, bên Anh người ta trả ~12tr, và 1 dự án khác với độ phức tạp và thời gian tương đương về quản lý giảng viên, bài giảng tại VN, code tay với laravel, tại VN, được trả ~40tr, thời gian làm = laravel gấp 2.5 lần 2 dự án wp kia.
4. Kết luận
Học gì và làm gì là quyết định của mỗi người, quan trọng là có đam mê nó không, giống như mấy anh chị hay nói: "đi làm vì đam mê code, vì code sẽ có tiền" Đúng vậy, chung quy lại vẫn là x i ề n, wordpress sẽ đáp ứng thu nhập bạn mong muốn dù là bạn tìm tới nó để part-time hay chuyên sâu. Dù vậy phải nhớ là sản phẩm của bạn phải khác biệt và chất lượng, chính vì wp quá phổ biến nên giá thành của nó càng rẻ, nhiều người còn phá giá để nhận dự án, rẻ tới mức như cho, hình dung mà xem, nhiều web có chức năng tương đương, chỉ khác nhau ở sản phẩm, nội dung, bạn có thể áp nguyên khung dự án này sang dự án khác, mình từng chứng kiến 1 dự án wp về tin tức, giới thiệu công ty, bị kéo xuống 300k, nhưng nếu bê khung sang thì làm chắc 2 ngày là xong, chủ yếu làm giao diện cho khác :v Có lẽ kết luận hợp lý nhất vẫn là làm gì cũng được, miễn là bạn master và không ngừng sáng tạo đưa ra những sản phẩm chất lượng hơn thì sẽ ok thôi!
Chúc các bạn thành công!